بازسازی پالینولوژیک 1500 سال تاریخچه پوشش گیاهی ویسر در شمال ایران

در این پژوهش، تغییرات پوشش گیاهی ویسر (منطقه کجور، مازندران) در اواخر هولوسن با کمک پالینولوژی (گرده­شناسی) و تعیین سن به روش رادیوکربن، بازسازی و نقش آب و هوا و فعالیت انسان در این تغییرات بررسی می­شود. نمودار گرده ویسر نشان می­دهد که در طول حدود 1500 سال گذشته، توسکا همواره در منطقه مورد مطالعه وجود داشته است. برخلاف توسکا، لرگ کاهش چشمگیری را در حدود 900 سال پیش نشان می­دهد و پس از آن به ­تدریج از پوشش گیاهی اطراف تورب زار ناپدید می­شود. به ­نظر می رسد که کاهش لرگ با پدیده آب و هوایی موسوم به بی­نظمی اقلیمی سده­های میانی در ارتباط باشد که آب و هوایی گرمتر و پرباران­تر را برای حدود 1000 سال پیش برای شمال کشور پیشنهاد می­کند. درختان مهم جنگلی بویژه راش و ممرز نقش مهمی در ترکیب پوشش جنگلی منطقه در کل زمان مورد بررسی به خود اختصاص می­دهند؛ هرچند، در پی تغییرات آب و هوایی و فعالیت­های انسان، تغییرات چشمگیری در فراوانی آن ها در طول زمان دیده می­شود. مهمترین نشانه­های دخالت انسان در اکوسیستم اولیه و تغییر کاربری زمین در منطقه ویسر، وجود گرده های درختان میوه (گردو و فندق)، مقادیر چشمگیر خرد ه های زغال، کاهش قابل­توجه گرده درختان جنگلی و افزایش گرده گونه­های علفی است. ویژگی­های رسوبی و داده­های حاصل از سنجش حساسیت مغناطیسی مغزه ویسر حاکی از وقوع فرسایش در اطراف تورب زار ویسر است که با توجه به حضور دیرینه انسان می­توان آن را نشانگر افزایش فعالیت انسان در منطقه دانست. وجود قبرهای قدیمی در روستای ویسر نشانه­ای دیگر از حضور دراز مدت انسان در منطقه ویسر است.